การพิจารณาสังเวคนั้น กล่าวในพระสุตตันตปิฎก ทีฆนิกาย ปาฏิวรรค สังคีติไว้ว่า สํเวชนีเยสุ าเนสุ สํเวค ความสลดใจในที่ ๆ ควรสลดใจ ฯ และ สํวิคฺสสฺส โยนิโส ปธาน ความเพียรโดยความแยบคายของผู้มีความสลดใจ ฯ การพิจารณาสังเวคธรรมนั้น ก็เพื่ออาศัยชำระจิตให้พ้นจากกิเลส คือ วัฏฏะ การเวียนว่ายตายเกิดจากการตั้งจิตใจให้รู้ว่า สังเวควัตถุ ๘ ประการนั้น เป็นกิเลส กรรม และวิบาก ที่นำมาซึ่งการเวียนว่ายตายเกิดไม่จบสิ้น บุคคลทั้งหลายพึงมีความเพียรและมีสังเวคธรรม อันประกอบด้วย ศรัทธา ศีล วิริยะ สมาธิ และธัมมวินิจฉัย สมบูรณ์ด้วยวิชชาและจรณะ มีสติมั่นคงก็จะละทุกข์นี้ได้ ในทางพระพุทธศาสนาเถรวาท การพิจารณาสังเวคเพื่อให้เกิดความหน่ายในสังสารวัฏ และเมื่อเกิดความหน่ายก็จะเพียรปฏิบัติเพื่อให้พ้นทุกข์ และเพื่อการสิ้นอาสวกิเลส (กิเลสที่นองเนื่องอยู่ในสันดาน) ที่มีในตน